Kunstprogramma voor De Tafelberg

Project Zorg en welzijn

Curator: Theo Tegelaers
Coordinator: Charlotte Bijl
Onderzoeker: Laura Mudde

Locatie: De Tafelberg, Amsterdam

Opdrachtgever: jeugdhulporganisatie Levvel



TAAK ontwikkelt in opdracht van jeugdzorgorganisatie Levvel een driejarig kunstprogramma voor de nieuwe leef- en leergemeenschap De Tafelberg die in 2021 opent. Hier zullen jongeren met een achtergrond in de jeugdzorg gaan samenwonen met studenten en starters. De Tafelberg is een mogelijk antwoord op de vraag hoe jongeren ondersteund kunnen worden in hun weg naar een zelfstandig leven. In de ontwikkeling van het kunstprogramma voor De Tafelberg wordt daarom veel aandacht besteed aan de woonstructuur, activiteiten, leefbaarheid en sociale cohesie, met als doel een stimulerende omgeving en een verbindende gemeenschap.

De opdracht aan TAAK is drieledig en bestaat uit een programma in de aanloop naar de opening dat zich richt op het onderzoeken en verbeelden van een leef- en leergemeenschap. Ten tweede worden er vanuit het onderzoek naar de potentie van De Tafelberg een aantal (semi)permanente kunstwerken gerealiseerd in de publieke ruimte van de omgeving van De Tafelberg. Tot slot wordt er een plek gecreëerd voor een artist in residence.

Gedurende de programmering onderzoekt TAAK hoe De Tafelberg maatschappelijk ingebed kan worden in haar omgeving, een gemeenschap kan creëren en oude met nieuwe buurtbewoners kan verbinden.

---

In de aanloopperiode tot de opening van De Tafelberg worden er vier opdrachten uitgewerkt, waarbij kunstenaars, ervaringsdeskundigen, jongeren, studenten en docent-onderzoekers samen optrekken in een onderzoeks- en ontwerpteam om tot concrete plannen te komen voor De Tafelberg. TAAK faciliteert de dialoog tussen de verschillende experts. De opdrachten bestaan uit:

Een intergenerationeel perspectief over de weg naar zelfstandigheid
Er wordt een groep samengesteld van mensen met verschillende leeftijden – bestaande uit leden van de vaste onderzoeksgroep en tijdelijke (oudere) deelnemers – die in aanraking zijn gekomen met jeugdzorg. In de groepsgesprekken wordt ruimte gegeven aan diverse perspectieven over thema’s omtrent autonomie, samenwonen, veiligheid, gemeenschapsgevoel en meer. Een kunstenaar wordt gevraagd om een videowerk te maken als visuele reflectie op deze gesprekken.

Ontwikkeling fysieke ruimtes
Kunstenaars gaan aan de slag met wat volgens de beleidsdocumenten ‘een empathische woonomgeving’ moet worden. Vanuit de ervaringen die voortkomen uit groepsgesprekken worden meer abstracte thema’s afgeleid die veelzeggend kunnen zijn bij beslissingen die gemaakt moeten worden over de vormgeving van de fysieke ruimtes. Daarnaast werken we ook op non-verbale wijze met emoties en het lichaam in relatie tot de ruimte, wat zal leiden tot een performatieve presentatie.

Inbedding in de wijk
Hierbij gaat de aandacht naar de inbedding van De Tafelberg in de directe omgeving van het Amstel III gebied. In workshops wordt er met jongeren gewerkt aan bewustwording van de publieke ruimte en hoe zij die gebruiken in verhouding tot anderen. Samen met een kunstenaar werken de jongeren aan een visuele vertaalslag van hun ervaringen naar een kunstwerk dat in de publieke ruimte komt te staan. Dit kunstwerk wordt onderdeel van de formatie van de gemeenschap van toekomstige andere bewoners van de wijk.

Organisatievorming van de toekomstige gemeenschap
Wij zijn hierbij geïnteresseerd in de thema’s van invloed, inspraak en besluitvorming. Een kunstenaar krijgt de opdracht een structuur te ontwikkelen die ervoor kan zorgen dat toekomstige bewoners zich mede-eigenaar voelen van de gemeenschap, en er wordt gewaarborgd dat iedereen in dit proces gelijk gehoord kan worden.

---

De campus wordt ontwikkeld door jeugdzorgorganisatie Levvel in samenwerking met vastgoedontwikkelaar Fakton en Garage 2020, een zelfstandig bureau van Levvel waar ideeën voor sociale innovatie in de jeugdzorg worden ontwikkeld.